De bijdrage van Ruud Veltenaar (Massachutes Institute of Technology, MIT) aan de jaarvergadering van ‘De Groene Zaak’ klonk zo: “The coming years our world will change radically”. Hij wist ook wat er zal gebeuren: De kapitalistische waarden worden ingenomen door humanistische. Weg met concurrentie. Co-creatie en wereld verbeterende producten en diensten zijn de toekomst.
Deze uitspraken sluiten aan bij publicaties over Harvard-econoom Michael Porter. Volgens hem bracht kapitalisme veel moois, maar is het onvoldoende om op ons afkomende uitdagingen het hoofd te bieden. Het succes van een onderneming vroeger hing af van winstmaximalisatie, nu biedt creatie van sociale waarde bestaansrecht.
Individualisme is niet bijster intelligent, samen doen en samen delen wel. De toekomst is gebaseerd op wederzijdse afhankelijkheid. Denkend in termen van economische ecosystemen verschuift de cultuur van ego naar eco. Bedrijven die leveranciers uitknijpen tot op het bot zetten zichzelf buiten spel vanwege hun slechte reputatie waar niemand zich nog mee wil identificeren en coöperatieve business modellen voorkomen dat winsten in bodemloze zakken van enkelingen verdwijnen.
Twee opkomende veranderingen. Allereerst het verschuiven van het eigendom van privé naar collectieven. Ten tweede dat de overheid de burger centraal zal stellen in plaats van zichzelf. In een gelukkige en blije samenleving zijn mensen volgens hem financieel, sociaal, en ecologisch van waarde voor elkaar.Terwijl overheid en burgers zich hebben gewend tot ngo’s en non-profits voor het oplossen voor problemen, vraagt Porter zich af waarom bedrijven die rol niet op zich hebben genomen. In het vacuüm van decennialange vervreemding van het volk door politici die steeds extremere toeren bedenken om de aandacht op zich gevestigd te krijgen, zal de winnaar in die arena uiteindelijk degene zijn die brengt wat de burger nodig heeft. Het is allemaal niet nieuw. Niet leveren wat kiezer of klant vraagt leidt tot minder relevantie of minder winst.
MIT heeft uitkomst: Alle kennis en colleges zullen tegen 2021 gratis en on-line beschikbaar zijn en toegankelijk voor iedereen en het zal betaald worden door het bedrijfsleven, in ruil voor toegang tot de arbeidsmarkt van de hoog gekwalificeerden. De winnaars van straks zijn dus die bedrijven die wellicht naast het betalen van flinke bedragen aan MIT, zich bezig houden met werken aan een betere wereld. Crisis en rampen zullen ons overkomen op het gebied van economie, natuur en spiritualiteit en we zullen megadisrupties zien, maar gelukkig zijn daar dan nog de professoren die bedrijven helpen bij het bouwen van een betere wereld.
We moeten nog wel rekeninge houden met een dingetje. Na de tweede wereldoorlog zagen we de investment-driven economy, daarna de export-driven economy en vervolgens de consumer-driven economy. De creditcrunch van 2009 maakte van onze economie een banking-driven economy. Nu is er een maatschappij waarin geestelijke ziektes als overspannenheid, burnout en depressie een top-drie notering scoren. We zullen met krediet voortbouwen op de potentie van mensen en dat heeft een prijs. Degene die die prijs zo laag mogelijk weet te houden wint wellicht de verkiezingen.